Gelişim Geriliği; gelişim basamaklarına göre çocuklardan beklenen gelişimi zamanında tamamlayamaması ya da geç tamamlamasıdır. Çocuklarda gelişim geriliği sadece fiziksel gelişim geriliği değil aynı zamanda zihinsel, dil, motor, sosyal ve duygusal gelişim gerilikleri de akla gelmelidir. Her çocuktan belli ay ve yaş dönemlerinde beklenen bağımsız yapması gereken beceriler vardır. Biyolojik veya çevresel koşulların yetersizliği nedeniyle birçok alanda yaşıtlarına göre geri kalması durumudur. Gelişim geriliği genetik etmenler arasında anne babanın zeka düzeyleri, çevresel etkenler arasında beslenme ve beş duyu ile elde edilen deneyimler olmak üzeredir. Bu nedenle çocuğun deneyim edinebilmesi için fırsat yaratılmalı ve teşvik edilmelidir. Çocuklar deneyimleyerek, tecrübe ederek öğrenirler.
Normal çocuklarda gelişme hep aynı sırayı izler. Ancak bireysel farklılıklar görülebilir: örneğin tamamen normal iki çocuktan biri 10 aylık, diğeri 14 aylıkken yürüyebilir. Normal sınırlar içinde kalan bu değişkenlik, genetik özelliklerden, sosyokültürel düzeyden, ayrıca çocuğun cinsiyeti, kişilik özellikleri, aile içindeki sırası, yatırılış veya oturtuluş biçimi gibi çeşitli özelliklerden etkilenir.
Bebeğin gelişim döneminde sadece yeme içime, uyku ihtiyacı yoktur. Arkadaşlarına, onunla ilgilenen sosyal bir çevreye, anne ve babayla kaliteli zaman geçirmeye ihtiyacı vardır.
Çocukları kendi yaşıtlarıyla kıyaslamak doğru değildir. Her çocuk farklıdır. Nitekim her çocuktan belli ay ve yaş dönemlerinde beklenen beceriler vardır. Eğer çocuk bunlarda geriyse gelişim geriliği söz konusudur. Gelişim geriliği sosyal, duygusal, dil, fiziksel, zihinsel gelişim olmak üzere çeşitli alanlarda olabilir.
Gelişim geriliğinin en büyük belirtisi konuşma gecikmesidir. Çocuk yaşıtlarına göre daha az kelime kullanıyor veya kendi geliştirdiği bir dilde kendini ifade etmeye çalışıyor olabilir. Konuşma gecikmesi sadece gelişim geriliğinin değil, bazı ciddi problemlerinde belirtileridir.
Fiziksel gelişim alanında bebeğin emekleme, yürüme, koşma ve tutma gibi motor becerilerinde gerilik olabilir. Örneğin çocuk yaşından beklenen legoları yerleştiremiyor olabilir. Beklenen ayda emekleyemiyor kendine güvenerek yürüyemiyor olabilir.
Bir başka gelişim geriliği ise sosyal ve duygusal alandadır. Çocuk akranlarıyla nasıl iletişim kuracağını bilemez. Çocuk ya arkadaşlarına saldırır ya da hiç kendini koruyamaz. Sosyal becerilerdeki eksiklik ancak çocuğun arkadaşlarıyla oynayacak ortam sağlanarak geliştirilebilinir.
Zihinsel alanda gerilik; kavramların gelişmemesi, neden sonuç ilişkisi, problem çözme, esnek düşünme ve mantık kurma becerilerinde gerilik olarak gözlemlenmektedir.