İletişim kurmak, karşılıklı konuşmadan daha fazlasıdır. Göz teması direk olarak kullandığımız en önemli sosyal iletişim araçlarından biridir. Sözsüz iletişim aracı olarak göz teması, karşımızdaki kişiden gelen sözleri yorumlayıp ona cevap vermemizi sağlar. Karşımızdaki ile göz kontağı kurmak söylediklerine odaklandığınızın önemli bir kanıtıdır. Bebekler doğumdan sonra ilk 3 ayda konuşan kişiyi izleyerek göz teması kurmaya başlar. İlk zamanlar kısa süreli olan göz temasları 6 aydan sonra sıklaşmaya başlar.

Otizmin en temel özelliklerinden biri bireyin sosyal iletişim kurma becerisinin yaşıtlarına oranla geri olmasıdır. Göz temasının olamaması, otizmin belirtileri arasındadır. Otizmde de her çocukta belirtiler farklıdır ve aynı yoğunlukta değildir. Bazı çocuklarda göz teması iyi, bazılarında tekrarlayıcı hareketler gibi belirtiler dikkat çekiyor olabilir. Göz teması kurma otizmli bireyler için zor ve stresli bir eylem olabilir. Göz teması kurma süreleri arttıkça diğer ortak dikkat kurma becerisi, yönerge takip becerisi, taklit becerileri gibi becerilerde de ilerleme söz konusu olacaktır.

Peki, bu süreci onlar için nasıl kolaylaştırmak için neler yapabiliriz?

Çocuğunuza ismi ile seslenin ve sizinle göz teması kurmaya teşvik etmeye çalışın. Küçük ödüllendirmeler yapabilirsiniz. Sizinle 1 saniyelik bile olsa göz kontağı kurduğunda ödüllendirin “Aferin ne kadar güzel baktın” gibi cümlelerle sözel olarak motive edin. Zamanla göz teması süreleri artış gösterecektir. Mutlaka çocuğunuzun göz hizasında sizi rahatlıkla görebileceği konumlarda olun sizi ve iletişime geçemeye çalıştığınızı hissetmeli. Öğrenme basamaklarının temelini bu şekilde başlatmış olacaksınız. Sevdiği oyuncaklarını, sevdiği aktiviteleri bu etkinlikler içerisinde kullanabilir ve görsel destekler alabilirsiniz. Örneğin şekilli veya ışıklı gözlükler kullanabilir ya da yüzünüze yapışkanlı resimler yapıştırarak ilgi çekmeye çalışabilirsiniz. Günlük yaşamda göz teması kurduğunuz anları pekiştirdiğinizde bu sürelerin artış gösterdiğini görebilirsiniz. Bu sayede iletişimin en önemli basamağını tamamlamaya başlayacaksınız.