Çocuklarda üç yaş döneminde karşıt olma karşıt gelme, sözlü olarak ‘hayır’ şeklinde veya davranış ile itiraz etme sık olarak rastlanan bir durumdur. Ancak giderek azalır ve normale döner. Tabii bu çocuğumuzun tamamen her şeye evet diyeceği anlamına gelmemektedir. Çocuğun kendi istekleri doğrultusunda hareket etmesi, anne ve babanın isteklerine itiraz etmesi bir noktaya kadar normal bir durum olarak karşılanabilmektedir. Karşıt Gelme Bozukluğu gösteren çocuklarda başta anne ve baba olmak üzere her türlü otoriteye, tekrarlayan biçimde ısrarla ve inatla karşıt gelme davranışı gözlemlenir.

    Bazı ebeveynler Karşıt Gelme Bozukluğu olan çocukları için “bizi asla dinlemiyor, söylediğimiz her şeye karşı inatla tepki gösteriyor, hep hayır diyor...” gibi ifadeler ile çocuklarını tanımlamaktadırlar. Bütün bunlar çocuğu yargılayıcı ve suçlayıcı nitelikte olabilmektedir. Ayrıca çocuklarına bu gibi davranışlarından dolayı ceza verebilmektedirler. Bu tür davranış ve yargılar çocuğun olası problemlerinin ana nedenini bulmaya engel olup, çözüm noktasını ve tedaviyi geciktirebilmektedir.

     Karşıt Gelme Bozukluğunun nedenleri nelerdir?

Bu noktada aile ile çocuk arasındaki ilişki önemli ve kritik bir noktada bulunmaktadır. Ebeveynlerin çocuğa tepkileri çocuğun olumlu veya olumsuz davranışlarına etki etmektedir. Ebeveynlerin çocuklarının olumsuz davranışlarında aşırı baskıcı ve tutarsız bir sınırlamayla yaklaşması durumunda çocukta karşı gelme davranışı tetiklenebilir ve artabilir. Karşıt gelme bozukluğunun diğer nedenleri arasında güvensiz bağlanma, çocuk ihmali, aile içi iletişim zayıflığı, ailenin karşıt gelme ile ilgili bilgisinin olmaması ve nasıl davranması gerektiği hakkında fikir, bilgi sahibi olmaması ve bununla beraber gelen çatışmalar söylenebilir. Bunlara ek olarak, yapılan nörobiyolojik çalışmalar artan serotonin ve steroid seviyelerindeki değişimin saldırgan davranışlarla ilişkili olduğunu göstermektedir. Bu durum bireyin bağırmasına, öfkelenmesine vs. sebep olabileceğinden bu bozukluğa da sebep olabilmektedir.

     Karşıt gelme davranışını sergileyen çocuğa nasıl yaklaşmalıyız?

Çocuk bir konuda inat ettiğinde ebeveynlerin olabildiğince bunu görmezden gelmesi ve çocuğun dikkatini farklı bir noktaya çekmesi uygun olabilecek bir yöntemdir. Çocuk ile olumlu ve anlayışlı bir tutum ile konuşulmalıdır, çocuğa karşı destekleyici bir yaklaşım benimsenmelidir. Ebeveynler çocuklarının olumlu davranışlarını ödüllendirip pekiştirmelidir. Çocuğa karşı eleştirici ve yargılayıcı tutumlardan uzak durulmalı, çocuğa karşı ilgili davranılmalıdır. Yaşanılan problemler üzerine düşünülmesi, çözüm noktaları bulunması ve bunların çocuk ile paylaşılması gerekmektedir. Başka önemli bir nokta ise çocuk ile ebeveynleri arasında bir güç çatışmasının olmamasının gerektiğidir.

   Karşıt gelme bozuklu tedavi edilebilir mi?

Tüm bozukluklar gibi Karşıt gelme bozukluğunun da tedavisi mümkündür. Öncelikle çocuğun ebeveynlerine ve diğer aile üyelerine müdahale edilmesi gerekmektedir. Ebeveyn yönetimi eğitimi gibi aileye yönelik müdahale programlarının da çocuğun karşıt olma karşıt gelme davranışı üzerindeki etkileri oldukça fazladır. Bununla beraber uzman kişilerden de mutlaka yardım alınmalıdır.