Ekolali söylenen bir ifadenin bir kısmının veya tamamının bağlama uygun olmayan bir biçimde sözel olarak tekrarlanması şeklinde tanımlanmaktadır. Tekrarlanan ifade, başka bir kişi tarafından söylenmiş olabileceği gibi bir ses kaynağından da (televizyon, radyo) işitilmiş olabilir. Ekolalinin kesin nedeni hala bilinmemektedir ancak otizmli olan bireylerin anlama ve bilişsel işleme güçlüklerinin ve eksikliklerinin ekolaliye neden olduğu düşünülmektedir. Ekolali ortaya çıkma zamanı açısından ikiye ayrılmaktadır: Anında ekolali ve gecikmiş ekolali. Anında ekolali, ilk ifade ile tekrar edilen ifade arasındaki süre birkaç saniye olduğunda ortaya çıkmaktadır. Bir yetişkinin “Senin adın ne?” sorusuna, otizmli olan bir çocuğun soruyu tekrar ederek yanıt vermesi anında ekolali için bir örnektir. Gecikmiş ekolali, daha önce duyulmuş ifadelerin birkaç dakika, saat, gün, hafta, ay, yıl geçmesinden sonra tekrarlanmasıdır. Gecikmiş ekolaliyi tanımak anında ekolaliyi tanımaktan daha zordur çünkü dinleyici, orijinal ifade söylendiğinde ortamda bulunmamış olabilir veya dinleyici ortamda bulunmuş olsa bile söylenen ifadeyi unutmuş olabilir. Bununla birlikte, gecikmiş ekolali olarak kabul edilen ifadeler daha önce duyulmuş konuşmaları yansıtabileceği gibi izlediği bir görüntüden (televizyon programı, video) duyulan veya kitaplardan okunan ifadeleri de içerebilir. Ekolalik konuşmanın, otizmli olan çocuğun ve sınıf arkadaşlarının eğitimini olumsuz etkilemesi, iletişim bozukluklarını artırması, sosyal başarısızlık veya ötekileştirme olasılığını artırması ve problem davranış riskini artırması gibi nedenlerle azaltılması gerektiği ifade edilmektedir . Buradan hareketle, ekolalik davranışı azaltmak ya da ortadan kaldırmak ve yerine işlevsel bir dil becerisi kazandırmak otizmli olan bireylerin dil becerilerinin geliştirilmesinde uzun dönemli amaçlar arasında yer almaktadır. Ekolali sayesinde çocuğun hangi sesleri çıkarabildiği hangi sesleri sesletemediği konusunda fikir sahibi olarak bunlar üzerinde çalışılabilir. Ancak eninde sonunda ekolalinin söndürülmesi gerekmektedir. Ekolalik konuşma, adı üzerinde işlevsel değildir. İşlevsel olmayan bir konuşma, konuşma olarak nitelendirilemez. Bu nedenle ekolalik konuşmaları not alıp, hangi seslerin sesletildiğini fark ederek ardından ekolalinin üstesinden gelmek için çalışmalara başlanmalıdır.

Otizmli çocuklarda ekolali için neler yapabilirsiniz? 

Ekolalisi olan çocuk bunu ilgi çekmek için mi, rahatlamak için mi yapıyor incelenmelidir. Eğer çocuk ekolaliyi ilgi çekmek amacıyla yapıyorsa onu duymamazlıktan gelerek ekolaliyi azaltmanız mümkündür. Hiçbir zaman çocuğun ekolalisine karşı ilgi göstermemelisiniz aksi halde ekolali davranışını pekiştirirsiniz. Örneğin ona bir oyun sunabilirsiniz. Ekolaliyi azaltmak için en önemlisi ifadelerdeki uygun olmayan durumların görmemezlikten gelinmesi gerekmektedir. Aksi halde çocuklar bunu bize karşı ilgi çekmek maksadıyla kullanabilir. Çocuğun doğru konuşması sağlanmalı ve doğru konuşmalar hemen ödüllendirilmelidir. Böylece görmemezlikten geldiğiniz ifadelerle çocuğun ekolalisi azalacak ve zamanla yerini doğru konuşmalara bırakmaya başlayacaktır. Ayrıca örneğin, çocuktan “pır pır” sesini almak istiyorsanız “Pır pır de!” demek yerine, “Kuş pır pır der. Pır pır ederek uçar. Kuş uçarken nasıl ses çıkar?” gibi cümlenin içinden hedef sesi çekmesi gereken yönergelerle çalışılabilir. Burada çocuğun cümlenin içinden hedef sesi çekip seslettiğinde bu işlevsel bir konuşma/tepki olur ama siz “Kuş nasıl uçar?” dediğiniz anda çocuk “Kuş nasıl uçar?” diye tepki verirse bu tepkiyi görmezden gelerek doğru olan sesi model vermek önemlidir. “Kuş pır pır diye uçar evet. Aynen böyle, pır pır.” Gibi. Yine cümle kurmak mühimdir. Model olan cümlelerinizde istediğiniz ses ya da kelimeyi vurgulamak da önemlidir. “Köpek hav hav diyor.” Derken “hav hav” sesini yüksek sesle ya da farklı ses tonuyla söylenebilir.